Kenevir İpliği
Odunsu bitki ailesinden biri olan kenevir bitkisi, içeriğindeki lif yapısı sayesinde iplik yapımında uzun yıllardır kullanılmaktadır. Millattan önceki dönemlerde Asya’da üretimine başlandığı ve buradan dünyanın pek çok yerine yayıldığı yapılan araştırmalar sonucunda öğrenilmiştir. Milattan önce 1500’lü yıllarda Anadolu’da da kenevir bitkisi yetiştiriciliği ve bu bitkiden kenevir ipliği yapıldığı bilinmektedir. Kenevir aynı zamanda sağlık ve kozmetik sektöründe de kullanıldığı için yetiştiriciliği günümüzde devam eden bir kültür bitkisidir. Son yıllarda kötü amaçlı kullanılması ve polyester gibi petrol bazlı ipliklerin pazarlamasının daha fazla olmasından dolayı kenevir bitkisinin lifleri için üretimi yıllar içerisinde giderek azalmaya başlamıştır.
Çevreye önem veren kuruluşlar kenevir bitkisinden elde edilen liflerin çevreye zarar vermediğini bildikleri için kenevir iplik yapımı için teşvikler sunmaya başlamıştır. Kenevir bitkisi, pamuğa oranla yetiştirme sırasında oldukça az suya ihtiyaç duymaktadır. Bu sebeple su kaynaklarının korunmasına yardımcı olabilmektedir. Ayrıca zirai açıdan hastalıklarla mücadele edilmesi gerekmediğinden ilaç ve benzeri kimyasallarla çevreye zarar vermeden ekimi ve hasadı yapılabilmektedir. Geri dönüşümü de oldukça kolay olan kenevir ipleri, giyim ve ev tekstilinde kullanılarak sentetik kumaşlara göre doğal seçenekler sunmaktadırlar. Türkiye iklimi, kenevir yetiştiriciliğine uygun olduğu için doğal iplik talebini rahatlıkla karşılayabilecek ve hatta yurtdışına iplik ihraç edebilecek kapasiteye de sahiptir.
Kenevir iplik özellikleri sebebiyle üreticileri fazla yormayan bir ürün çeşididir. Kenevir bitkisinin pamuk ve ketene göre çok daha hızlı büyümesi ve hasada hazır hale gelmesi ekolojik dengeyi korumak için son derece faydalı. Kenevir ipliklerinden yapılan kumaşların doğal ve geri dönüştürülebilir olması bu ürünlerin en büyük avantajlarından biri olarak sayılabilir. En saf haliyle kullanılabilir olsa da, sert bir kumaş kalitesine sahip olduğu için cilde rahatsızlık hissi verebilir. Bu sebeple kumaş üretim aşamasında bazı maddeler kullanılarak kumaşın daha yumuşak bir yapı kazanması sağlanmaktadır. Farklı iplik çeşitleriyle de kullanılarak aşındırıcı özelliği büyük ölçüde azaltılabilmektedir. Güneşten etkilenmeyen dayanıklı yapısı sayesinde ev tekstili ve giyim sektöründe uzun ömürlü kullanım sağlar. Kenevirden elde edilen kumaşlar gözenekli bir yapıya sahip olduğu için hava geçirgenliği yüksektir. Özellikle sıcak ülkelerde serin tutma özelliği sebebiyle giyim sektöründe sıklıkla tercih edilir. Esneyebilen bir yapısı olmadığı için uzun yıllar zarar görmeden yapısını koruyabilir ancak bu durum kenevir kumaşının çabuk kırışmasına sebep olmaktadır.
Kenevir ipliği nasıl yapılır
Yeterli olgunluğa erişen bitkiler makineler yardımıyla hasat edilip havuzlama yöntemiyle liflerinin ayrılması sağlanır. Liflere ayrılan kenevirler dik bir şekilde yerleştirilerek kurumaya bırakılır. Kuruduktan sonra kenevir ipliği makinası yardımıyla lifler ip yumağı haline getirilerek kalitesine göre sınıflandırılır. En kaliteli kenevir iplikleri başka materyallerle karıştırılmadan tek başına kumaş olarak üretilebilir. Daha düşük kalitede olanlar ise farklı iplik çeşitleriyle birlikte işlenerek kumaş haline getirilebilir. Birlikte işlendiği iplik çeşidine göre kenevir ipliği fiyatları da farklılık gösterebilmektedir. İpek gibi pahalı bir kumaşla karıştırılması kenevir kumaşı maliyetinin artmasına sebep olmaktadır.
Ekolojik dengeyi korumak için rahatlıkla kullanılabilen, sürdürülebilir özellikleri olan kenevirin önümüzdeki yıllarda daha popüler olacağı tahmin edilmektedir. Kenevirden iplik nasıl yapılır öğrenmek isteyen pek çok kişi, bu zahmetli üretim sürecini hayranlıkla izlemekte ve bu sektörün önemini kavramaktadır. Günümüzde Çin en önemli kenevir ipliği üretimi pazarına sahip olsada Türkiye üretim kapasitesi sayesinde, ilerleyen yıllarda bu pazarda önemli yer alacağının sinyallerini vermektedir. Çeşitli üretim teşvikleriyle önde gelen tekstil firmalarının kenevir ipliğini üretmek için çok geçmeden hareket etmeye başlayacakları, hem ekonomiye hem de çevreye fayda sağlayacak üretim modeline geçiş yapacakları düşünülüyor.